ไหว้เจ้าตรุษจีน2560 สมดุลแห่งหยิน-หยาง
วันไหว้สิ้นปี ศุกร์ 27 มกราคม 2560 “ไหว้เจ้า”...ที่บ้าน
ช่วงค่ำๆได้ จะได้เฮงสุดๆ...เป็นหนึ่งในความรู้ใหม่ “ตรุษจีน 2560” ของ “จิตรา ก่อนันทเกียรติ”
จิตราเป็นนักสะสมความรู้เรื่องจีนมาตั้งแต่อายุยังไม่ 30...ปีนี้ถ้านับแบบจีนก็อายุ 60 แล้ว ช่วงหลายปีนี้เน้นเก็บข้อมูลไหว้เจ้า ทั้งจากซินแสที่อายุตั้งแต่ 67-89 ปี จากผู้ใหญ่ที่สนใจเรื่องไหว้จริงที่อยู่ตามศาลเจ้าทางใต้ เช่น ภูเก็ต ตรัง และเสียงสะท้อนจากแฟนคลับที่ไหว้ด้วยสูตรไหว้ของจิตราเช่น
ช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน 2553 ก่อนเกิดเหตุการณ์เผาสี่แยกราชประสงค์ ขณะกำลังมีม็อบที่ราบ 11 ในขณะที่จิตรากำลังเซ็นชื่อให้แฟนหนังสือที่ศูนย์สิริกิติ์ มีผู้หญิงคนหนึ่งเดินมาหาแล้วพูดด้วยเสียงอันดังว่า
“...เนี่ย จะมาบอกให้รู้ว่าฉันไหว้ตามที่คุณเขียนในหนังสือทุกอย่าง (แล้วก็หัวเราะ) เพิ่งขายที่ได้เงินมาเยอะมาก เป็นที่แถวราบ 11 คนซื้อไปดูที่ตกลงซื้อในวันแรกที่มีม็อบเลยแหละ”
สิ่งที่เธอคนนี้พูดเป็นสูตรที่จิตราสอนเรื่องการไหว้เจ้าที่, ไหว้บรรพบุรุษที่บ้าน ตามสูตรที่เขียนในคู่มือไหว้เจ้ายุคใหม่ ไหว้อย่างไรให้โชคดีนั่นคือความรู้ในปี 2553...ถึงวันนี้มีความรู้ใหม่เพิ่มเติมไว้อีก 5 ข้อ
หนึ่ง...การไหว้เจ้าที่และไหว้บรรพบุรุษที่บ้านในวันไหว้สิ้นปี หากติดทำงานในช่วงเช้าสามารถกลับมาไหว้ในช่วงค่ำได้ แต่ต้องไหว้ให้เสร็จก่อน 23.00 น. เพราะหลัง 5 ทุ่ม เป็นการเริ่มต้นวันใหม่คือวันตรุษจีนแล้ว
การไหว้วันสิ้นปีคือการไหว้ขอบคุณเจ้าที่และบรรพบุรุษที่คุ้มครองมาตลอดปี 2559 โดยหลัง 5 ทุ่มของวันไหว้สิ้นปีย่างเข้าวันตรุษจีนจะมีธรรมเนียมไหว้ไฉ่ซิงเอี้ยหรือเทพเจ้าแห่งโชคลาภ ฤกษ์ไหว้ของปี 2560 คือระหว่าง 23.00-00.59 น. ทิศที่ไหว้เทพเจ้าโชคลาภปีนี้คือ ทิศตะวันออกเฉียงใต้
สอง...ทำไมคนจีนไหว้เจ้ามาหลายพันปี สรุปได้ว่า ภูมิปัญญาจีนมีความเข้าใจเรื่องพลังที่มองไม่เห็นในต่างมิติกับภูมิปัญญาฝรั่ง ในขณะที่ฝรั่งพบพลังที่มองไม่เห็นอย่างพลังไฟฟ้า พลังน้ำ คลื่นวิทยุ คลื่นไมโครเวฟ ฯลฯ จีนดึกดำบรรพ์พบพลังที่มองไม่เห็นในมิติของพลังหยางซึ่งเป็นพลังดีหรือพลังบวกกับพลังหยินซึ่งเป็นพลังไม่ดีหรือพลังลบ พบว่า...ในหยางมีหยิน ในหยินมีหยาง หรือในขาวมีดำ ในดำมีขาว
ความรู้นี้คลิกจากวันหนึ่งซินแสของจิตราบอกแฟนคลับที่จิตราจับไปไหว้เจ้าด้วยกัน ซินแสดูโหงวเฮ้งปากแฟนคลับแล้วถามสามีว่าภรรยาคุณเป็นคนชอบกินของแล้วเหลือทิ้งใช่ไหม คำตอบคือใช่ เพราะเป็นคนรูปปากคว่ำทำให้เป็นคนกินทิ้งกินขว้างตอนแก่จะไม่ดี เพราะฟ้าดินมีความเป็นเหตุเป็นผลกัน สิ่งที่มองเห็นกับสิ่งที่มองไม่เห็นก็มีความเป็นเหตุผลกัน ซินแสบอกให้ดูปากจิตราที่มุมปากขึ้น มักเป็นคนตักอาหารแค่พอกิน
ที่ผ่านมา...บ้านเมืองอาจมีพลังลบอยู่มาก ปัญหาคือเรามีความรู้เรื่องพลังบวกลบน้อยไป เป็นแนวว่า “ไม่รู้ว่าไม่รู้” แต่การไหว้เจ้าเป็นพลังหยางหรือพลังบวก จิตราจึงอยากแนะนำให้ทุกบ้านไหว้เจ้าเพื่อเพิ่มพลังบวกให้มากๆมาแก้หรือกลบทอนพลังลบให้น้อยลง และให้ไหว้อีกครั้งในวันที่ 15 เดือน 1 จีน ปีนี้...ตรงกับวันเสาร์ที่ 11 กุมภาพันธ์ เป็นการไหว้เอาฤกษ์เอาชัยให้ปี 2560 จะทำงาน...ทำการค้าได้ดีมาก
“การที่ทุกบ้านช่วยกันไหว้มากน้อยตามฐานะ จะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจได้มาก ซึ่งข้อดีอีกอย่าง คือ เงินที่เสียไปคืออาหารที่เราได้กิน ลองคิดว่าในสามวัน...เราอยากกินอะไรก็จัดมาไหว้ ได้กับข้าวไหว้ 9-10 เมนู”
สาม...ของไหว้ควรจัดหนักจัดเต็มตามฐานะ นิยมไหว้ชิ้นใหญ่ที่ครบตัว เช่น ไก่ทั้งตัว เป็ดทั้งตัว เพื่อให้ได้ครบโชควาสนา ถ้าไม่มีงบ ซื้อทั้งตัวก็หาของไหว้ชิ้นใหญ่อย่างอื่น เช่น ไหว้หมูชิ้นใหญ่ จะต้มหรือทอดก็ได้ เช่น ไหว้ขาหมูทอด น่องไก่ทอด ถ้ากลัวว่าของไหว้ทั้งตัวอย่างไก่กินไม่คุ้ม เพราะเรามักไม่กินคอ หัว เท้า ให้เอาใส่หม้อตุ๋นไฟฟ้า เลือกไฟอ่อนๆ ตุ๋นข้ามคืน พร้อมใส่แอปเปิ้ลไหว้ หั่นเป็นชิ้นใส่ลงหม้อตุ๋น จะได้น้ำซุปหวานใส ซดร้อนๆ ตีนไก่พอดีนิ่มกินอร่อยมาก
สี่...ดังที่บอกว่าสิ่งที่มองเห็นและมองไม่เห็นมีความเป็นเหตุเป็นผลกัน จึงมีข้อทำแล้วดี กับที่ทำแล้วอาจไม่ดี ดังนี้...คนจีนที่ละเอียดเรื่องธรรมเนียมจะใส่ของไหว้ในชามมีลายสีสันเสมอ เพราะการใส่ชามคือการมีสิ่งโอบอุ้มประคองให้ไม่หกง่ายเหมือนจาน ชามที่ใส่กับข้าวไหว้ต้องเป็นชามมีสีสัน เพื่อเป็นการไหว้ “อั๊งสื่อ”
อั๊ง แปลว่าสีแดง สื่อ แปลว่าเรื่อง เพราะการไหว้เจ้าที่บ้าน คือการไหว้ขอบคุณเจ้าที่และบรรพบุรุษที่ดูแลคนในบ้านอย่างดี ในถาดไก่เป็ดหมูปลาจึงต้องมีกระดาษแดงวางแปะไว้ มีการตัดกระดาษแดงเป็นพู่ให้ไก่เป็ดมีคาบอยู่ในปาก ส่วนการไหว้ที่ไม่มีกระดาษแดงคือการไหว้งานศพ ซึ่งคนไหหลำจะเป็นแนวชอบเอาสีแดงป้ายหัวกับก้นไก่
ข้อถัดมา...ในกับข้าวไหว้และขนมไหว้ต้องมีของที่เป็นน้ำเสมอ เช่น น้ำแกง เพื่ออวยพรให้ชีวิตราบรื่น มีปัญหาก็แก้ง่าย อย่าไหว้ของเผ็ด อย่าไหว้ของขม อย่าไหว้ของมีหนามจะทำให้ชีวิตมีอุปสรรคขวากหนาม เจอแต่เรื่องขมชีวิต เผ็ดชีวิต สำหรับบ้านที่บอกว่าบรรพบุรุษชอบกินเผ็ด จิตราก็ยังไม่อยากให้ไหว้ของรสเผ็ดอยู่ดี
อย่างกรณีคนทางใต้มีไหว้ปูทะเลนั้น รับได้เพราะเป็นอาชีพของท้องถิ่นและปูทะเลตัวไม่ใหญ่ มีหนามเล็กแค่ที่ก้าม แต่ไม่ค่อยเห็นด้วยกับการไหว้แกงพริก เพราะเผ็ดเกินไป กอปรกับทางใต้มีลักษณะภูมิประเทศที่มีคลื่นลมแรง...แทบทุกบ้านจึงตั้งศาลพระภูมิที่ปากทางเข้าบ้าน หลายบ้านตั้งเจ้าเยอะมากไว้ที่หน้าบ้านเลย มีการตั้งองค์นาจาเป็นเทพองค์แรกของแทบทุกศาลเจ้า นาจาคือเทพเด็กที่รบชนะลูกพญามังกร
ในขณะที่ชลบุรีจะตั้งเป็นเห้งเจียที่ก็รบชนะพญามังกร แต่ทางใต้มีพรุเยอะ จิตราสะดุดความรู้นี้จากผู้ใหญ่ที่ตรังชื่อแป๊ะแซน อายุกว่า 80 ปีแล้ว ท่านเล่าว่า...การตั้งศาลเจ้าเปากงที่ตรัง มาจากกลุ่มเด็กเฮี้ยวเล่นเข้าทรงแล้วเกิดขลัง บอกหวยได้แม่น ได้เงินก็เอามาซื้อของกิน แต่ก่อนทรงต้องมีไหว้
บริเวณนั้นเป็นป่าช้าเก่าและเป็นพรุ ทำให้ “อย่างว่า”...มากินของไหว้แล้วให้โชค เมื่อเปิดพจนานุกรมดู พรุคือบริเวณที่ข้างบนเป็นดินแข็งแต่ข้างล่างเป็นหล่ม หล่มคือดินอ่อนหรือโคลน จิตรามองว่า “อย่างว่า” มักอยู่ใต้ดินอย่างนี้แหละ ทางใต้มีพรุและแอ่งน้ำจากการทำเหมืองเยอะมาก พลังหยินจึงอาจเยอะ...จึงยังมีคนทางใต้ไม่น้อยยังเคร่งไหว้เจ้ามาก อยากให้ลองหยุดไหว้ของเผ็ด อุปสรรคแรงๆอย่างน้ำท่วมอาจน้อยลงหรือไม่รุนแรง
บ้านใดที่ถูกน้ำท่วมสูง เช่น ตอนมหาอุทกภัยปี 2554 ซินแสฮ่องกงของจิตราเคยให้ความรู้ว่า ทำให้ “สิ่งไม่ดี” จากใต้ดินขึ้นมาเยอะ ขออธิบายเพิ่มว่า...นี่คือพลังหยินหรือพลังลบ หากหลังน้ำท่วมใครมีแต่เรื่องแย่ หลังน้ำท่วมจะไม่ใช่แค่ทำความสะอาดสถานที่ ทาสีใหม่ ซ่อมแซมใหม่ แต่ต้องทำความสะอาดพลังหยินออก...ด้วยการใช้กระดาษเงินกระดาษทองแบบตั้วกิมม้วนเป็นท่อนยาวๆ
“ถือในมือแล้วจุดไฟปาดพื้นและกำแพงที่โดนน้ำท่วม ธรรมเนียมล้างหรือทำความสะอาดด้วยกระดาษเงินกระดาษทอง...เคยเห็นศาลเจ้าจุ้ยตุ่ยที่ภูเก็ตทำตอนก่อนไหว้วันเกิดทีกงแซในวันที่ 9 เดือน 1 ของจีน ทำได้ดีมาก อีกพิธีที่เห็นว่าดีคือช่วงกินเจของพังงา จะมีทีมร่างทรงของศาลเจ้าเอาไฟใส่...หวัก หน้าตาคล้ายทัพพีใหญ่ยาว ตระเวนทำความสะอาดเพื่อช่วยล้างสิ่งไม่ดีหรือพลังหยินให้แต่ละบ้านและร้านค้า”
วันไหว้สิ้นปีนี้ ศุกร์ที่ 27 มกราคมนี้...ใครที่ไม่สะดวกไหว้กลางวัน ไหว้ช่วงค่ำได้ แต่ต้องเสร็จก่อน 5 ทุ่มแล้วระหว่าง 23.00-00.59 น. ไหว้เทพเจ้าแห่งโชคลาภต่อเลย...“วันตรุษจีน” ไหว้ง่ายด้วยส้มและขนมอี๋ แล้ววันเสาร์ที่ 11 กุมภาพันธ์ไหว้เจ้าที่และไหว้บรรพบุรุษอีกที
สูตรนี้ จิตรา ก่อนันทเกียรติ กับแฟนคลับบอกว่า “ไหว้” แล้ว “ดี” แต่ห้ามไปไหว้แบบเบียดเสียดกันที่ศาลเจ้า เพราะพลังไม่ดีของคนดวงตกอาจไหลใส่ได้...นะจะบอกให้.
