ปฏิบัติธรรมด้วยความไม่ประมาท ปฏิบัติอย่างไร

                จะเห็นว่าท่านผู้นำการปฏิบัติธรรมทั้งหลายทั้งรุ่นก่อน ๆ  และรุ่นปัจจุบันมีลักษณะเหมือนกันคือ ปฏิบัติธรรมตามครูบาอาจารย์ที่สอนสืบต่อกันมาเท่านั้น ไม่มีผู้ใดหาตนเองข้ามเข้าไปถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าจริง ๆ  ในพระไตรปิฎกได้ไปถึงได้แค่ของครูบาอาจารย์หลวงปู่  หลวงพ่อเท่านั้น   ไปติดอยู่ตรงนี้จึงไม่มีความรู้เพียงพอที่นำพาตัวเองเข้าไปหาทางที่ถูกต้องได้   เพราะไม่มีความรู้ที่เป็นพระธรรมคำสอนของพุทธเจ้าเป็นหลักไว้ในตัวเอง ทำให้การปฏิบัติธรรมของผู้สนใจทั้งหลายไปไม่ถึงเป้าหมายของชีวิต เพราะไม่รู้ทางเดินที่ถูกต้องที่แท้จริง   ปฏิบัติธรรมผิดธรรมกันมาตลอด  จึงไม่มีปัญญาแก้ปัญหาหรือดับทุกข์ให้กับตัวเองได้  ได้แค่หลบทุกข์ชั่วคราวอยู่ที่ความสงบเท่านั้น

                การปฏิบัติธรรมผิดนั้นปฏิบัติอย่างไร ? การปฏิบัติโดยไม่รู้ ไม่เข้าใจพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าว่า  พระธรรมส่วนใดเป็นพระธรรมส่วนที่เป็นผลของการตรัสรู้  และไม่เข้าใจว่าพระธรรมคำสอนในสูตรนั้น ๆ  ที่ตนนำมาปฏิบัติพระพุทธเจ้าตรัสสอนกับผู้ใด สอนอริยบุคคลหรือสอนบุคคลธรรมดาทั่วไป สอนสรุปคำย่อ  หรือสอนคำเต็ม  ถ้าเป็นคำย่อแล้วคำเต็มท่านสอนว่าอย่างไร   ดังนี้เป็นต้น ถ้าไม่รู้ไม่เข้าใจถึงขั้นนี้แล้วผู้สอนก็สอนผิด ผู้ปฏิบัติก็ปฏิบัติผิด เมื่อปฏิบัติผิดธรรมอย่างนี้แล้วโอกาสที่จะมีปัญญาดับทุกข์หรือแก้ปัญหาได้นั้นไม่มี จะไปหลงติดอยู่ที่ความสงบของจิตหรือสมาธิเท่านั้น

                การปฏิบัติอย่างนี้เรียกว่าพาเอาตัวเองไปติดตาข่ายของมาร หมดโอกาสจะพาตัวเองดับทุกข์ได้ในชาตินี้   ดังเช่น บางคนบางท่านเอาโพธิปักขิยธรรม ๓๗ ประการ คือ มรรคมีองค์ ๘ สติปัฏฐาน ๔ สัมมัปปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕ ไพชฌงค์ ๗ ไปปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา ซึ่งไม่ถูกต้อง   เพราะพระธรรมเหล่านี้เป็นผลการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า  ไม่ใช่เป็นพระธรรมที่เป็นเหตุของการตรัสรู้ เป็นพระธรรมที่เป็นผลรวมของการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาพิจารณาขันธ์ ๕ และอินทรีย์ ๖   ให้รู้เท่าทันสิ่งที่มากระทบสัมผัสตัวของเราเองตามความเป็นจริงของโลกและชีวิตว่าสิ่งทั้งปวงไม่เที่ยงเกิดดับ  พระธรรมคำสอนในโพธิปักขิยธรรม ๓๗ ประการนี้   เป็นพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าตรัสสอนอริยบุคคลตั้งแต่โสดาบันบุคคลขึ้นไปเท่านั้น   แต่ถ้าบุคคลธรรมดาทั่วไปนำไปปฏิบัติแล้วจะผิดธรรมทันที เพราะจะเอาพระธรรมที่เป็นผลไปเป็นเหตุของการปฏิบัติ คือจะปฏิบัติโดยเอาจิตไปกำหนดสติติดตามความเคลื่อนไหวอิริยาบถของตนเองเช่น   เดินหนอ ยกหนอ นั่งหนอ กินหนอ ยุบหนอ พองหนอ ฯลฯ   อย่างนี้เป็นต้น   การปฏิบัติอย่างนี่ของบุคคลธรรมดาทั่วไปไม่ใช่วิปัสสนาภาวนาที่ถูกต้อง เป็นการเจริญความสงบของจิตหรือสมาธิเท่านั้น ใช้จิตกำหนดรู้ความเคลื่อนไหวอย่างนี้ไม่มีปัญญาเกิดขึ้น   การกระทำอย่างนี้เป็นการเจริญสมาธิให้จิตสงบ ไม่ใช่เจริญปัญญา  ในพระไตรปิฎกพระพุทธเจ้า ตรัสกับพระอริยบุคคลอย่างนี้ ให้อริยบุคคลเอาไปปฏิบัตินั้นถูกต้อง เพราะอริยบุคคลมีปัญญาหรือสัมมาทิฐิแล้ว   ปฏิบัติเพื่อให้จิตสงบประกอบด้วยปัญญา อย่างนี้เรียกว่าสัมมาสมาธิ เป็นผลให้บรรลุอรหันต์เร็วขึ้น   แต่ถ้าบุคคลปุถุชนคนธรรมดาเอาไปปฏิบัติจะเกิดมิจฉาสมาธิ   หรือสมาธิที่ไม่มีปัญญาประกอบ ซึ่งเรียกกว่าความหลง ไม่มีปัญญามาดับทุกข์ได้

               ฉะนั้น การปฏิบัติธรรมโดยความไม่ประมาทนั้นต้องเข้าใจพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าอย่างถ่องแท้ เมื่อเข้าใจแล้วการปฏิบัติธรรมก็ถูกธรรม   เช่น  ถ้าคนเราต้องการดับทุกข์ต้องรู้ว่าทุกข์เกิดจากอะไร? ทุกข์เกิดจากความไม่รู้หรืออวิชชา   จึงทำให้คนเราคิดผิด  ทำผิด  ผลออกมาผิด   จึงมีปัญหาหรือทุกข์ตามมา การดับทุกข์ได้ก็ต้องใช้ปัญญาคือความรู้จริงมาดับทุกข์ ความรู้ที่ดับทุกข์ได้หรือปัญญานี้มาจากไหน? ปัญญามาจากความจริงของโลกและชีวิตที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้ไว้ ได้แก่ กฎธรรมชาติ ๒ กฎ กฎแรกคือกฎของไตรลักษณ์ (เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป หรืออนิจจัง ทุกขัง อนัตตา) และกฎของเหตุปัจจัย หรือกฎของอทั้ปปัจจยตา ปฏิจจสมุปบาท   นี่คือที่เกิดของปัญญา แล้วจะสร้างปัญญาให้เกิดขึ้นได้อย่างไร?  พระพุทธเจ้าตรัสบอกวิธีสร้างปัญญาไว้ในทางสายเอกที่ดับทุกข์ได้  นั้นคือการวิปัสสนาภาวนาพิจารณาขันธ์ ๕ อินทรีย์ ๖ ให้รู้ให้เห็นสิ่งทั้งปวงที่มากระทบสัมผัสตัวเราในขณะปัจจุบันตามความเป็นจริงของโลกและชีวิตว่า   สิ่งทั้งปวงไม่เที่ยงเกิดดับ เกิดจากเหตุปัจจัยมาประชุมกันชั่วคราวเท่านั้น   ไม่มีตัวตนเป็นของตนเอง ว่างจากตนและของตน